ลงทุนกับตำรวจ....คุ้มค่าหรือไม่ ?

"ลงทุนกับตำรวจ....คุ้มค่าหรือไม่ ?โดยศาสตราจารย์ พลตำรวจโท ดร.พิศาล มุขแจ้ง

จากข่าวที่ปรากฏในรอบเดือนที่ผ่านมาไม่ว่าจะเป็นเรื่องตำรวจตั้งด่านรีดไถ่เงินนักท่องเที่ยว ตำรวจรับจ้างขับรถนำขบวนนักท่องเที่ยวชาวจีน หรือแม้แต่ตำรวจไปพัวพันกับธุรกิจจีนสีเทา สิ่งเหล่านี้นับว่ามีผลกระทบต่อภาพลักษณ์และวิกฤตศรัทธาของประชาชนที่มีต่อตำรวจเป็นอย่างยิ่ง

หากจะวิเคราะห์ถึงสาเหตุรากเหง้าของปัญหา ตำรวจทุจริต ประพฤติมิชอบ แสวงหาผลประโยชน์ว่าเกิดขึ้นเพราะเหตุใด และในต่างประเทศปัญหาเช่นนี้เกิดขึ้นบ้างหรือไม่ อีกทั้งแนวทางการแก้ไขปัญหาอย่างยั่งยืนควรทำอย่างไร 

ผมในฐานะที่เคยไปฝึกอบรมวิชาการตำรวจในต่างประเทศหลายประเทศ มีโอกาสพบเห็นการทำงานและชีวิตความเป็นอยู่ของตำรวจในประเทศต่างๆ ตลอดจนมีเพื่อนที่เป็นตำรวจต่างชาติจำนวนมาก และยังได้เคยพูดคุยแลกเปลี่ยนความคิดเห็นในเรื่องนี้ จึงใคร่ขออนุญาตเสนอแนวการแก้ไขปัญหาดังนี้

ปัญหาการทุจริตคอรัปชั่นหรือประพฤติผิดนอกลู่นอกทางของตำรวจเป็นปรากฏการณ์อย่างหนึ่งของสังคม เกิดขึ้นจากหลายสาเหตุ หลายปัจจัย โดยเฉพาะอย่างยิ่งในประเทศที่ขาดระบบการตรวจสอบการปฏิบัติงานของตำรวจที่เข้มแข็ง ขาดการดูแลเอาใจใส่อย่างจริงจังของผู้บังคับบัญชา และที่สำคัญที่สุด รัฐบาลในประเทศเหล่านั้นไม่เห็นความสำคัญในคุณภาพชีวิตและความเป็นอยู่ของตำรวจเท่าที่ควร ให้เงินเดือนและค่าตอบแทนตำรวจไม่เหมาะสมกับหน้าที่ความรับผิดชอบ อีกทั้งองค์กรถูกแทรกแซงจากฝ่ายการเมือง และปัจจัยที่สำคัญอีกประการหนึ่งคือ หากเส้นทางการเจริญก้าวหน้าในวิชาชีพ 

( career path )ของตำรวจไม่มั่นคง  และมองไม่เห็นอนาคตของตน ตำรวจส่วนใหญ่จึงรู้สึกท้อแท้ หมดหวัง ขาดขวัญ กำลังใจในการทำงาน ส่งผลต่อประสิทธิภาพการทำงานของตำรวจในภาพรวม โดยเฉพาะอย่างยิ่งการป้องกันและปราบปรามอาชญากรรม การรักษาความสงบเรียบร้อยของสังคม ในขณะเดียวกันมีตำรวจบางรายกระทำทุกอย่างเพื่อให้บรรลุเป้าหมายโดยไม่สนใจคุณธรรม มโนธรรม สภาพเช่นนี้เปรียบเสมือนโรคร้ายหรือมะเร็งกัดกร่อนเกียรติยศ ศักดิ์ศรี และระบบคุณธรรมในวงการตำรวจ หากไม่ได้รับการแก้ไขจะเกิดปัญหาอาชญากรรมอื่นๆ ตามมามากมาย แม้กระทั่งการกระทำผิดของเจ้าหน้าที่ตำรวจเสียเอง อาจกล่าวได้ว่า เพียงแค่ตำรวจไม่ได้รับความเป็นธรรม หรือไม่ได้รับการดูแลอย่างเหมาะสม มีคุณภาพชีวิตต่ำ และประสบปัญหาทางเศรษฐกิจ ผู้ที่ได้รับความเดือดร้อนมิใช่เพียงแต่ตัวเจ้าหน้าที่ตำรวจฝ่ายเดียวเท่านั้น แต่ผู้ได้รับผลกระทบรุนแรงมากที่สุดกลับกลายเป็นประชาชนทั่วไปที่ต้องขาดที่พึ่ง ขาดความปลอดภัยในชีวิตและทรัพย์สิน หรืออาจจะไม่ได้รับความเป็นธรรมเช่นเดียวกันในทางทฤษฎี หน่วยงานในกระบวนการยุติธรรม ไม่ว่าจะเป็นศาล อัยการ และหน่วยงานที่ทำหน้าที่บังคับใช้กฎหมาย (law Enforcement Agency) เช่น สำนักงานสอบสวนกลาง ( Federal Bureau of Investigation: FBI) รวมถึงองค์กรตำรวจ ถือว่าเป็นหน่วยงานพิเศษ มีอำนาจ สามารถให้คุณให้โทษ อันมีผลกระทบต่อสิทธิ เสรีภาพของบุคคล สังคมจึงคาดหวังว่าบุคลากรในสายอาชีพนี้ต้องมีจิตสำนึก คุณธรรม มโนธรรม มีความรับผิดชอบสูง สมควรได้รับเงินเดือนและค่าตอบแทนที่สูง ทั้งนี้เพื่อให้มีรายได้เพียงพอต่อการดำรงชีพ รักษาเกียรติภูมิของตน สามารถปฏิบัติหน้าที่ผดุงความยุติธรรมได้อย่างสมศักดิ์ศรี โดยมิต้องไปสนใจในอามิสสินจ้าง หรือผลประโยชน์ใดๆ และในขณะเดียวกันหน่วยงานมีระบบตรวจสอบการทุจริตที่เข้มแข็ง หากผู้ใดกระทำผิดจะมีกฎหมายลงโทษอย่างรุนแรง รวดเร็ว และแน่นอน ที่สำคัญบุคลากรเหล่านี้จะได้รับการปลูกฝังด้านคุณธรรมอยู่ในระดับสูงจึงไม่มีความคิดที่จะกระทำผิด 

ดังนั้น เจ้าหน้าที่ตำรวจในประเทศที่สังคมมองเห็นความสำคัญในภาระหน้าที่อันยิ่งใหญ่ของพวกเขา จะได้รับความเชื่อถือ ศรัทธา จากประชาชน ในขณะเดียวกันรัฐบาลจะทุ่มเทงบประมาณอย่างเต็มที่ในการจัดหาบุคลากรให้เพียงพอกับปริมาณงาน ให้การศึกษาฝึกอบรมหรือพัฒนาบุคลากร และให้ค่าตอบแทนในรูปของเงินเดือนที่สูงและมีระบบสวัสดิการที่เหมาะสม มีผลทำให้อาชีพตำรวจในประเทศเหล่านั้นเป็นอาชีพที่มีความมั่นคง มีเกียรติ มีศักดิ์ศรี ตำรวจมีความภาคภูมิใจในอาชีพ มีเส้นทางการเจริญก้าวหน้าในวิชาชีพอย่างมีระบบที่ชัดเจน มีความโปร่งใสและเป็นธรรม (POLICE PROMOTION SYSTEM ) ตำรวจในประเทศต่างๆ เหล่านั้นไม่ว่าจะมีตำแหน่งใด ชั้นยศใด หรืออยู่ในหน่วยงาน พื้นที่ใด ต่างก็ได้รับการดูแล สนับสนุนปัจจัยพื้นฐานในการดำรงชีพอย่างเหมาะสมและเพียงพอ มีความสุขตามอัตภาพ มีคุณภาพชีวิตที่ดีใกล้เคียงกัน โดยจะได้รับการดูแล ไม่ว่าจะเป็นสภาพแวดล้อมที่ดีในสถานที่ทำงาน อุปกรณ์เครื่องมือเครื่องใช้ในการปฏิบัติงานที่ทันสมัยมีสมรรถนะสูง และมีจำนวนเพียงพอ มีระบบการประกันชีวิตและสุขภาพที่ดี มีเงินชดเชยจากการเจ็บป่วยจากการปฏิบัติงาน มีเงินค่าล่วงเวลา โบนัส ตลอดจนที่พักอาศัย การเติบโตในสายงาน และการได้รับการแต่งตั้งให้มีตำแหน่งสูงขึ้น หมายถึงการมีภาระ ความรับผิดชอบในหน้าที่เพิ่มขึ้น มิได้หมายถึงอำนาจ ผลประโยชน์และความมั่งคั่งที่เพิ่มมากขึ้น แต่เมื่อมีตำแหน่งสูงขึ้นยิ่งต้องทำงานมากขึ้น ในต่างประเทศอาชีพตำรวจจึงเป็นอาชีพที่มีเกียรติ มีศักดิ์ศรี และเป็นอาชีพในอุดมคติของคนหนุ่มสาว เช่น ในประเทศเยอรมนี หนุ่มสาวส่วนใหญ่ใฝ่ฝันอยากจะเป็นตำรวจ คุณสมบัติการรับราชการตำรวจวุฒิการศึกษาเพียงระดับชั้นมัธยมศึกษาตอนปลายเท่านั้น แต่ได้รับเงินเดือนอยู่ในช่วงระหว่าง 42,107 - 72,183 ยูโรต่อปี เฉลี่ยปีละ 59,557 ยูโร หากคิดเป็นเงินไทยประมาณปีละ 2,144,052 บาท หรือเดือนละ 178,671 นับว่าสูงมากเมื่อเทียบกับอาชีพอื่นๆ (เทียบเท่าวิศวกรปริญญาตรี) และที่น่าสนใจอีกประการหนึ่งคือ การขึ้นเงินเดือนในช่วงแรกจะมีอัตราขึ้นสูงมาก เช่น ช่วง 2-5 ปีแรกเงินเดือนจะเพิ่มปีละ 34% ช่วง 5-10 ปี เพิ่มปีละ  48% ดังนั้นเงินเดือนตำรวจจะสูงมากตั้งแต่ช่วงแรก (ต่างจากตำรวจไทยที่ช่วงแรกเงินเดือนต่ำ และเพิ่มน้อยมาก) ทำให้มีรายได้เพียงพอ ไม่ต้องเริ่มชีวิตราชการด้วยการมีหนี้สิน มีความมั่งคงทางเศรษฐกิจ ทำงานโดยไม่ห่วงหน้าพะวงหลัง สามารถครองตน ยึดมั่นในอุดมการณ์วิชาชีพ ไม่จำเป็นต้องไปแสวงหาผลประโยชน์อื่นๆ โดยมิชอบ ตำรวจจึงมีความพร้อมสูงมาก และสามารถปฏิบัติงานในหน้าที่ได้อย่างมีประสิทธิภาพ สร้างความปลอดภัยและอำนวยความยุติธรรมให้แก่สังคมและประชาชนได้อย่างแท้จริง 

สรุปได้ว่า การปฏิรูปตำรวจ อย่างแท้จริงและยั่งยืน จะเกิดขึ้นมิได้เลย ถ้ารัฐบาลไม่ลงทุนกับองค์กรตำรวจ การลงทุนกับหน่วยงานที่ทำหน้าที่รักษากฎหมาย ดูแลความสงบเรียบร้อยของสังคม ตลอดจนอำนวยความยุติธรรมให้แก่ประชาชน เป็นเรื่องจำเป็น ควรค่าและคุ้มค่าต่อการลงทุน เพราะไม่เพียงก่อให้เกิดประโยชน์ต่อองค์กรตำรวจและบุคลากรในองค์กรเท่านั้น แต่ประโยชน์สำคัญยิ่งใหญ่มหาศาลจะเกิดกับประเทศชาติและประชาชนทุกคน ประชาชนจะได้รับการดูแลความปลอดภัยในชีวิตและทรัพย์สิน ตลอดจนได้รับความยุติธรรมอย่างเท่าเทียม และที่สำคัญยิ่งอีกประการหนึ่งตำรวจจะต้องปรับเปลี่ยนสังคมในชาติที่มีปัญหาให้เป็นสังคมที่น่าอยู่และปลอดภัย ส่งเสริมบรรยากาศการค้าการลงทุน อันนำไปสู่ความเป็นประเทศที่พัฒนาแล้วต่อไป

-ปรับเงินเดือนและค่าตอบแทนตำรวจให้สูงขึ้น เพียงพอต่อการดำรงชีพ

-จัดระบบสวัสดิการที่ดี

oมีระบบการประกันชีวิตและสุขภาพ 

oมีเงินชดเชยจากการเจ็บป่วยจากการทำงาน มีค่าล่วงเวลา โบนัส

oจัดที่พักอาศัยให้เพียงพอ

•เพิ่มจำนวนบุคคลากรในสายงานที่ขาดแคลนให้เพียงพอกับปริมาณงาน

•กำหนดแนวทางการเจริญก้าวหน้าในวิชาชีพ (Career Path) อย่างมีระบบ ชัดเจน มีความโปร่งใสและเป็นธรรม (POLICE PROMOTION SYSTEM )

•ปรับสภาพแวดล้อมในสถานที่ทำงาน ให้เอื้อต่อการทำงาน

•จัดหาอุปกรณ์เครื่องมือเครื่องใช้ในการปฏิบัติงานที่ทันสมัย มีสมรรถนะที่สูง และมีจำนวนเพียงพอ 

•พัฒนาระบบการตรวจสอบการปฏิบัติงานของตำรวจที่เข้มแข็ง

•ลงโทษผู้กระทำผิดทุจริตประพฤติมิชอบ โดยมีกฎหมายลงโทษอย่างรุนแรง (Severity) รวดเร็ว (Swiftness) และแน่นอน (Certainty)  

•มีคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้น เท่าเทียมกัน มีรายได้เพียงพอต่อการดำรงชีพ

•มีจิตสำนึก มีจิตวิญญาณในความเป็นตำรวจ คุณธรรม มโนธรรม สูงขึ้น

•มีความภาคภูมิใจในวิชาชีพ มีเกียรติยศ มีศักดิ์ศรี มีความรับผิดชอบในหน้าที่สูงขึ้น

•มีความรู้ ความเชี่ยวชาญในงานตำรวจ

•มีความเจริญก้าวหน้าในวิชาชีพ

•ได้รับความเชื่อถือ ศรัทธา จากประชาชน 

•มีขวัญและกำลังใจในการปฏิบัติหน้าที่สูงขึ้น 

•ปฏิบัติหน้าที่อย่างมีประสิทธิภาพ ผดุงความยุติธรรมได้อย่างสมศักดิ์ศรี โดยไม่สนใจในผลประโยชน์

•ประพฤติตนอยู่ในระเบียบแบบแผนขององค์กร ไม่ทุจริต ประพฤติมิชอบ และไม่กล้ากระทำผิด

•ประชาชนได้รับการดูแลความปลอดภัยในชีวิตและทรัพย์สิน และได้รับความเป็นธรรม เพิ่มมากขึ้น

•สังคมสงบสุข ปลอดภัย เป็นสังคมที่น่าอยู่ 

•ส่งเสริมบรรยากาศการค้าและการลงทุน อันนำไปสู่ความเป็นประเทศที่พัฒนาแล้วต่อไป